Manastirska tura: Ravanica, centar srpske pisane književnosti

Manastir Ravanicu je sazidao Sveti knez Lazar, zajedno sa crkvom posvećenom Svetom Vaznesenju Gospodnjem, u periodu između sedamdesetih i osamdesetih godina 14. veka.

Manastirski kompleks sa crkvom, pirgom, trpezarijom, ćelijama, ekonomskim i privrednim zgradama, ali i sa utvrđenjem sa sedam kula, gradio se godinama kao i svi značajniji manastiri.

Ujedno je nastala i tradicija Ravanice kao kulturnog centra u kojem se neguje pisana književnost, ali i usmeno stvaralaštvo oko samog zdanja. Najviše je urađeno u Ravanici za vreme arhimandrita Dionisija Popovića – Đune, koji je bio nastojnik pune 22 godine (od 1842. do 1864.). Godine 1864. probijen je put do manastira od „Vrela“ (selo Senje), a preko rečice Ravanice podignut je most od tesanog kamena na svod. Sa severne strane crkve, na ruševinama stare velike Lazareve trpezarije, podignut je 1849. manastirski konak koji i danas postoji. Za vreme arhimandrita Josifa Gavrilovića (1849-1905), u crkvi je bio načinjen pod od cementiranih pločica. Spolja, na crkvi, svuda okolo je bio ozidan “sokl“ od crvenog tesanog kamena.

Sve do 30. oktobra 1946. godine Ravanica je postojala kao muški opštežiteljni manastir, kada je uprava manastira Ravanice poverena igumaniji Jefimiji Mićić sa 25 monahinja i tada je Ravanica postala ženski manastir, po prvi put u istoriji.

Mošti Svetog kneza Lazara u manastir Ravanicu, u njegovu zadužbinu, prenete su 1989. godine su gde i danas počivaju.

Crkva Vaznesenja

Posebno mesto u manastiru Ravanica zauzima ovdašnja crkva Vaznesenja. U svim elementima donela je nešto novo: kako u arhitekturi i primeni dekorativne plastike, tako i u živopisu. Prvi je spomenik novog razdoblja u razvoju srpske srednjevekovne umetnosti: moravske škole, samostalnog stvaranja u okvirima vizantijskog stila.

Glavni deo crkve Ravanice ima jedno veće i četiri manja kubeta, a yidovi su izgrađeni od naizmeničnih redova tesanika i opeke. Skladni ispusti i udubljenja krase zidana platna. Iznad prozora na zapadnom zidu nalazi se izuzetno lepa rozeta. Ukrasni efekat zidova pojačava niz malih šupljih krstova izrađenih u terakoti, utisnutih u zidove u obliku zvezdastih lončića, poređanih oko prozorskih arkada… reči ne mogu opisati umešnost građevine koju vredi posetiti uživo dok još uvek odoleva zubu vremena...