Istorijsko blago Srbije

Srbija može da se pohvali izuzetnim spomenicima kulture, koji su sve veći magnet sa turiste.

Po nalazištima starih civilizacija, srednjovekovnih gradova i manastira, Srbija može da stane uz rame sa državama, koje turizam baziraju na arheološkim nalazištima i antičkim spomenicima. Nažalost, mnogi naši ljudi ne prepoznaju istorijske vrednosti, koje im se nalaze pred nosem.

KASNOANTIČKA NEKROPOLA u Jagodin Mali u Nišu, u centru grada, krije i očuvanu i nedovoljno poznatu crkvu iz 4. i 5. veka. Nađene su i freskooslikane grobnice od kojih su najvažnije ona sa prikazom apostola Petra i Pavla.

MAGLIČ, srednjovekovni grad sa jednom od najočuvanijih srednjovekovnih tvrđava. Smešten je na vrhu brda oko koga Ibar pravi oštru okuku, tako da podnožje brda okružuje sa tri strane. U neposrednoj blizini su manastiri Žiča, Studenica i Gradac, Vrnjačka, Mataruška i Bogutovačka Banja, kao i planine Kopaonik i Goč, a tu su i Ibar za rafting, kao i planina Stolovi sa idealnim terenima za paraglajding. Pre tri godine otvoren i Ekomuzej.

STARI RAS - srednjovekovni kompleks spomenika. Krajem XII veka Ras je bio kulturni centar države u kome su nastala neka od najstarijih očuvanih dela srpske umetnosti, poput Minijatura Vukanovog Jevanđelja iz 1202. godine, koje se danas čuva u Sankt Peterburgu.

PETROVA CRKVA - Zvaničan naziv je Crkva svetih Apostola Petra i Pavla, iz 9. ili 10. veka. Nalazi se kod Novog Pazara, a prvobitno je bila sedište raške episkopije. Freske iz njene unutrašnjosti su iz 10, 12. i 13. veka. Crkva je na UNESKO listi svetske baštine.

VRELO KOD ŠARKAMENA - carska palata, nedaleko od Negotina. Ovde je pre 20 godina pronađen prelep set zlatnog nakita carice-majke Maksimina Daje. Monumentalno stepenište je jedinstveno, a sam izvor je lekovit.

DIJANA, rimski vojni logor kod Kladova, ispod same HE Đerdap I, važno je rimsko utvrđenje koje je krajem 1. veka izgradio car Trajan. Obezbeđivalo je kanale kojima je omogućena plovidba Dunavom. Danas je Arheološko nalazište od izuzetnog značaja, pod zaštitom Republike Srbije. U blizini su ostaci Trajanovog mosta, svetskog čuda od kamena s početka 2. veka.

CRKVA Sv. arhanđela Mihaila - ARAČA, iz 12. veka, nalazi se na reci Tisi, nedaleko od Novog Bečeja. Jedna je od retkih gotičkih crkava kod nas. Pod zaštitom je države kao kulturno dobro. Pljačkana je i obnavljana nekoliko puta, a Turci Osmanlije su 1551. godine spalili crkvu i od tada nikada nije obnovljena.

REMESIJANA - Na glavnom rimskom vojnom putu, Via Militaris, između Niša i Sofije, nalaze se ostaci rimskog grada Remesijana (Bela Palanka), koje su 280. godine p.n.e. osnovali Remi, pleme keltskog porekla. Krajem 4. i početkom 5. veka, Remesijana je bila sedište episkopije.

TIMACUM MINUS je dobro očuvano rimsko utvrđenje iz 1. v.n.e, nadomak sela Ravne, severno od Knjaževca u ravni leve obale Timoka, na jugoistočnim padinama planine Tupižnice. Tu su pronađeni rimski spomenici karakteristični po natpisima koje nose, žrtvenici, carski počasni natpisi, nadgrobne stele, brojni primerci antičke bronzane i mermerne skulpture, reljefi... Jedan deo ove kolekcije čuva se u muzejima u Beogradu, Nišu, Zaječaru i Knjaževcu.

NOVO BRDO, jedan od najvećih srpskih srednjovekovnih gradova iz 14. veka i u to vreme poznato rudarsko sedište, čije su veze prelazile granice Balkana. Leži na Velikoj Planini severno od Gnjilana, između izvorišta Prilepnice i Novobrdske reke i Krive Reke. Ostaci tvrđave podsećaju na slavnu prošlost tog kraja...

PLOČNIK je praistorijsko nalazište iz perioda vinčanske kulture, koje se nalazi kod Kuršumlije i Đavolje varoši. Na lokalitetu su rekonstruisane nekadašnje kuće, pa i danas izgleda kao neolitsko selo. Ovo je najstarije metalurško mesto na planeti. Na ovom lokalitetu je pronađen prsten od bakra star sedam hiljada godina, kao i minđuša i perle, što ukazuje na to da je ovde bila prva juvelirnica u Evropi.

GRADINA, na planini Jelici, u Dragačevu, osam km jugozapadno od Čačka, je ranovizantijski grad iz 6. veka. Ovo utvrđenje je imalo gornji grad, kao i podgrađe, a istraženo je pet ranohrišćanskih crkava - bazilika, nekropola, kao i stambene zgrade u gornjem gradu. (Izvor: novosti.rs)